Magdalena Abakanowicz, Marta Magdalena Abakanowicz-Kosmowska (ur. 20 czerwca 1930 w Falentach) – polska rzeźbiarka, laureatka licznych nagród; miała ponad 100 wystaw na całym świecie. Jej dzieła nazywane są abakanami.
Córka Konstantego Abakanowicza i Heleny Domaszewskiej
W młodości lekkoatletka, zawodniczka: Bałtyku Gdynia (1946), Wybrzeża Gdańsk - HKS Tczew (1947–1948) oraz Gedanii Gdańsk. Trzykrotna medalistka mistrzostw kraju w biegach sztafetowych: złoto w 1947 w sztafecie 100-100-200-500 metrów, srebrne medale w 1947 w sztafecie 200-100-80-60 metrów oraz w 1948 w sztafecie 4 × 200 metrów. Dwukrotna brązowa medalistka zimowych mistrzostw Polski (1948): w biegu na 50 metrów przez płotki oraz w sztafecie 4 x 50 metrów.
Specjalizuje się w tworzeniu dużych, figuralnych kompozycji przestrzennych w oparciu o tkaninę, z wykorzystaniem także innych materiałów, jak kamień, drewno i brąz – zwanych od jej nazwiska abakanami.
W 1954 ukończyła warszawską ASP, a później także sopocką PWSSP.
Od 1979 była profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu, w której prowadziła zajęcia ze studentami w latach 1965-1990.
Od 2006 członek Rady Programowej Fundacji Centrum Twórczości Narodowej.
W latach 60. stworzyła cykl abakanów, który składał się z dużych prac wykonanych technikami tkackimi. Formy rzeźbiarskie konstruowane z tak niekonwencjonalnego materiału zrewolucjonizowały spojrzenie na tkaninę artystyczną.
Zrywały z dotychczasową płaszczyznowością tkanin przeznaczonych do
dekoracji wnętrza. Spełniały tez funkcję praktyczną jako próba
dostosowania monumentalnej rzeźby do skromnych warunków lokalowych:
takie prace można było łatwiej magazynować. W 1962 roku na Międzynarodowym Biennale Tkaniny w Lozannie
podwieszane u sufitu prace wywarły ogromne wrażenie swoją ekspresją
barwy, fakturą, miękkością i pomysłowością. W 1965 Magdalena Abakanowicz
została nagrodzona złotym medalem na Biennale w Sao Paulo, co było początkiem jej światowej kariery.
Częstym elementem jej twórczości są zwielokrotnione sylwetki ludzkie
stojące w pewnym porządku. Przykładem z tego nurtu jest choćby praca Nierozpoznani, wykonana z okazji 750-lecia lokacji Poznania. Przy jej wykonaniu artystka po raz pierwszy współpracowała z Odlewnią Żeliwa w Śremie, przy której postawione są dwie rzeźby artystki. Obecnie współpracuje z Odlewnią Metali Nieżelaznych Bogusław Mochnaczewski.
Rzeźbiarka mieszka i tworzy w Warszawie.
Niektóre dzieła
Abakany
Czerwony Abakan 1969, 1969, tkany z sizalu na metalowym usztywnieniu, Collection of the Museum Bellerive w Zurychu
Czarny Environment, 1970-1978, 15 elementów tkanych z sizalu na metalowym usztywnieniu każdy, kolekcja artystki
Pomarańczowy abakan, 1971, tkany z sizalu na metalowym usztywnieniu, kolekcja artystki
Tłumy
95 figur z tłumu 1095 figur, 2000, brąz
Duże figury, 2004, 20 figur z brązu, wystawa stała na Uniwersytecie Princeton w USA
Inne
80 par pleców, 1976-80, konopie i żywica, Museum of Modern Art w Pusan (Korea Południowa)
/span>
5 Figur, 2005, brąz, Poznań, Zamek Cesarski, Dziedziniec Różany
Rozdroże 2010, rzeźby w Parku Traugutta w Warszawie wykonane z płatów nierdzewnej stali.
Rycerze Króla Artura pod Muzeum Narodowym
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1998)
Krzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury (1999, Francja)
Order Zasługi Republiki Włoskiej (2000)
Krzyż Komandorski Orderu Sztuki i Literatury (2004, Francja)
Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2005)
Pour le Mérite
Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (2010, Niemcy)
Nagrody i wyróżnienia
Nagrody
Grand Prix 8. Biennale Sztuki, Sao Paulo (1965)
Nagroda państwowa I stopnia (1972)
Gottfried von Herder, Wiedeń (1979)
Nagroda Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego, Nowy Jork (1982)
Centrum Rzeźby, Nowy Jork (1993)
Leonardo da Vinci, Meksyk (1997)
Visionaries l, American Craft Museum, Nowy Jork (2000)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz