Radziwiłłowie

Anna Elżbieta Radziwiłłówna (ur. 1518, zm. 1558) – córka hetmana wielkiego litewskiego Jerzego Radziwiłła i Barbary Kolanki z Dalejowa, siostra królowej Polski Barbary Radziwiłłówny oraz Mikołaja Radziwiłła Rudego. W 1523 w wyniku umowy pomiędzy Jerzym Radziwiłłem i wojewody trockiego Konstantym Ostrogskim Anna została zaręczona z synem Konstantego Ilią Ostrogskim. 1 marca 1524 otrzymali dyspensę papieską, gdyż Ilia był wyznania prawosławnego. Układ małżeński miał na celu zwalczenie wojewody wileńskiego Olbrachta Gasztołda. Wkrótce jednak Jerzy przeszedł na stronę Olbrachta i zaręczył Annę z jego synem, Stanisławem Gasztołdem, wpłacając królowi Zygmunta I Starego kaucję 10 tysięcy kóp groszy litewskich na rzecz przyszłego małżeństwa. W ten sposób Anna posiadała dwóch narzeczonych jednocześnie. Jednak gdy Ilia dorósł, nie zgodził się na poślubienie Anny, gdyż zakochał się w Beacie Kościeleckiej. Nieoczekiwanie w 1537 Jerzy postanowił wydać za Stanisława Gasztołda swą młodszą córkę Barbarę. Prawdopodobnie przyczyną niechęci mężczyzn do Anny były plotki o jej złym prowadzeniu się i posiadaniu nieślubnych dzieci.  Do kolejnych zaręczyn Radziwiłłówny doszło już po ślubie jej siostry Barbary z królem polskim Zygmuntem II Augustem. W 1548 brat Anny, Mikołaj Rudy zaplanował jej małżeństwo z marszałkiem ziemi wołyńskiej Piotrem Kiszką. Ślub był kilkakrotnie odkładany z różnych przyczyn, jednak ostatecznie doszło do niego w lutym 1549. Wzrost prestiżu Barbary Radziwiłłówny przyczynił się do osłabienia jej relacji z Anną. Na ślub siostry wysłała ona swego dworzanina Gabriela Tarłę, sama zaś nie była na nim obecna. Małżeństwo Anny z Kiszką było bezpotomne, gdyż Piotr zmarł już w rok później. Po owdowieniu Anna wyszła po raz drugi za mąż za kniazia i stolnika litewskiego Semena Holszańskiego. Brak większych informacji na temat drugiego małżeństwa Anny. Podobnie jak pierwsze pozostało ono bezpotomne. Drugi mąż Anny zmarł już w 1556 jako ostatni męski przedstawiciel rodu Holszańskich. Anna Elżbieta Radziwiłłówna zmarła dwa lata później. Mikołaj Radziwiłł Rudy herbu Trąby (ur. w 1512 roku, zm. 27 kwietnia 1584 roku w Wilnie) – hetman wielki litewski w latach 1553-1566 i 1576-1584, kanclerz wielki litewski od 1566, wojewoda trocki (od 1550) i wileński (od 1566). Był synem Jerzego, bratem królowej Polski Barbary Radziwiłłówny i bratem stryjecznym kanclerza wielkiego litewskiego Mikołaja Radziwiłła Czarnego. W 1547 otrzymał od cesarza Karola V tytuł księcia na Birżach i Dubinkach, potwierdzony w 1549 przez króla Zygmunta II Augusta. Odebrał staranne wykształcenie za granicą. W 1564 przeszedł na kalwinizm i stał się przywódcą ruchu różnowierczego w Wielkim Księstwie Litewskim, zakładał zbory, sprowadzał z zagranicy uczonych protestanckich i założył w Birżach wyższą szkolę dla młodzieży kalwińskiej. Był wybitnym dowódcą wojskowym. Od 1561 walczył w czasie wojen inflanckich. 26 stycznia 1564 wraz hetmanem polnym litewskim Grzegorzem Chodkiewiczem odniósł nad Rosjanami świetne zwycięstwo w bitwie pod Czaśnikami. W 1578 pokonał Rosjan w bitwie pod Wenden. W czasie kampanii moskiewskiej króla Stefana Batorego zwyciężył w bitwie pod Wielkimi Łukami i przeprowadził udane oblężenie Pskowa. W 1569 był przeciwnikiem zawarcia unii lubelskiej. Po śmierci Zygmunta Augusta, w 1572 był faktycznym rządcą Litwy. W 1573 roku potwierdził elekcję Henryka III Walezego na króla Polski. Po ucieczce Henryka Walezego popierał kandydaturę arcyksięcia Ernesta Habsburga przeciw księciu Siedmiogrodu Stefanowi Batoremu. W 1575 roku w czasie wolnej elekcji głosował na cesarza Maksymiliana II Habsburga. W 2004 r. w pozostałościach zboru kalwińskego w Dubinkach znaleziono szczątki, które zidentyfikowano jako należące do Mikołaja Radziwiłła Rudego i jego krewnych (W tym Mikołaja Czarnego). 5 września 2009 r. odbył się ich powtórny uroczysty pogrzeb.