130 lat temu, 18 stycznia 1882 roku urodził się pisarz Alan
Aleksander Milne. Rocznica urodzin autora misia o bardzo małym rozumku
stała się okazją do ustanowienia 18 stycznia Międzynarodowym Dniem
Kubusia Puchatka.
Kubuś Puchatek (ang. Winnie-the-Pooh) – postać z literatury dziecięcej stworzona przez brytyjskiego pisarza A.A. Milne’a.
W pierwszej książce o Kubusiu Puchatku wydanej 14 października 1926 roku pojawiły się takie postacie jak: Prosiaczek, Królik, Kłapouchy, Sowa Przemądrzała, Mama Kangurzyca i Maleństwo oraz Krzyś (którego pierwowzorem był syn autora).
Książki Milne’a:
- Kubuś Puchatek (Winnie-the-Pooh; pierwsze wydanie w 1926, 1938 w Polsce)
- Chatka Puchatka (The House at Pooh Corner; pierwsze wydanie w 1928, 1938 w Polsce)
- Wiersze dla Krzysia (When We Were Very Young, Now We Are Six; pierwsze wydania w 1924 i 1927, w Polsce 1957; lektura w szkole podstawowej)
Pochodzenie imienia
Podobnie jak i wiele innych postaci z książek Milne’a, Kubuś Puchatek został nazwany imieniem jednej z zabawek Christophera Robina Milne’a
(1920-1996), syna pisarza. Z kolei pluszowa zabawka Christophera
została nazwana tak od imienia niedźwiedzicy Winnipeg będącej żywą
maskotką kanadyjskiego wojska z Korpusu Weterynaryjnego Kanady. Została kupiona za 27 dolarów przez porucznika Iana Gary’ego w miasteczku White River w Ontario,
gdzie dziś znajduje się pomnik misia. W październiku 1914 r. została
przewieziona do Wielkiej Brytanii. Postanowiono pozostawić ją w londyńskim ogrodzie zoologicznym. Zdechła 12 maja 1934.
W 1924 roku Alan Milne pierwszy raz przyszedł do zoo z czteroletnim synem Christopherem,
który bardzo polubił Winnie. Trzy lata wcześniej Milne kupił w domu
handlowym Harrods i dał synowi na jego pierwsze urodziny pluszaka firmy
„Alfa Farnell”. We wrześniu 1981 61-letni Christopher Robin Milne,
uczestniczył w odsłonięciu pomnika niedźwiedzicy Winnie (naturalnych
rozmiarów, dzieło Lorne Makkina) w londyńskim zoo.
Polskie tłumaczenia
Najstarsze i wciąż najbardziej popularne tłumaczenie obu Kubusiów (jak i Wierszy) jest autorstwa Ireny Tuwim. Istnieje też nowszy przekład Kubusia, pod tytułem Fredzia Phi-Phi, autorstwa Moniki Adamczyk-Garbowskiej
(wydawnictwo Lublin 1986, nakład 100 000 egz.) – kontrowersyjny
przekład tytułu uważany jest przez jego zwolenników za bliższy
oryginałowi.
W tłumaczeniach Kubusia Puchatka na język polski, występuje problem określenia jego płci.
Irena Tuwim rozumując, że nie da się przełożyć imienia tak, by sprawa
jego pochodzenia i rozumienia była jasna dla polskiego czytelnika,
ochrzciła misia imieniem Kubuś. Monika Adamczyk we Fredzi Phi-Phi podobnie jak Milne, nadała imię żeńskie męskiemu misiowi, konsekwentnie stosując formy męskie np. (...) Phi miał zamknięte oczy, Fredzia Phi-Phi zatrzymał się nagle i pochylił się zagadkowo nad śladami.
Milne ani razu nie nazywa „Kubusia” „Winnie”, stosuje tylko połączenie
„Winnie the Pooh”, a najczęściej nazywa misia po prostu „Pooh”.
Tłumaczenia na inne języki
Imię Kubusia Puchatka w tłumaczeniach na inne języki są bardzo
różnorodne. W wielu językach zachowano formę z odpowiednikiem rodzajnika
„the”: po holendersku „Winnie de Poeh”, w jidysz װיני-דער-פּו
(„Wini-der-Pu”). W innych językach Kubusia nazywają jednym z dwóch jego
imion: „Niedźwiadkiem Pooh” (po niemiecku „Pu der Bär, po czesku
„Medvídek Pú”), lub „Niedźwiadek Winnie” (po francusku „Winnie
l’ourson”). Są także tłumaczenia, w których nie ma ani „Winnie”, ani
„Pooh”, np. po węgiersku „Micimackó”, duńsku „Peter Plys” lub norwesku
„Ole Brumm”.
W języku angielskim „h” w imieniu „Pooh” nie wymawia się i rymuje się
w tekście z „who” i „do”. W niemieckim, czeskim, łacinie i esperanto
tłumaczy się ono jak „Pu”. Tym niemniej w białoruskim tłumaczeniu
(„Winia-Pych”) drugą część imienia przetłumaczono jak „Pych”, co jest
spółdźwięczne z białoruskimi słowami „pycha” (pol. pycha) i „zapychacca”
(pol. zmęczyć się, zasapać się). Do rosyjskiej i ukraińskiej tradycji
weszło imię „Puch” (słowiańskie słowa puch, puchaty).
Kwestia praw autorskich do postaci
Przygody Kubusia Puchatka doczekały się wielu ekranizacji i adaptacji
teatralnych. Obecnie prawa wydawnicze do książek o Kubusiu posiada na
całym świecie The Walt Disney Company, który także zarejestrował jego wizerunek i imię jako znak towarowy
w wielu krajach świata. Firma Disney strzeże tego wizerunku i swoich
praw autorskich do tego stopnia, że wymaga zezwolenia na użycie go na
prywatnych stronach www i w adaptacjach teatralnych. W Polsce
tłumaczenie Ireny Tuwim podlega ochronie prawno-autorskiej jako odrębny
utwór.
Pozaksiążkowe wcielenia bohatera
Firma Disney
rozwija wizerunek Kubusia poprzez produkcję filmów animowanych, krótko-
i długometrażowych, które mają coraz luźniejszy związek z pierwowzorem
literackim oraz oryginalnymi ilustracjami E. H. Sheparda.
Oprócz powieści A.A. Milne’a, postać Kubusia wykorzystywana jest też w
licznych poradnikach dla dzieci i dorosłych, które starają się tłumaczyć
rozmaite złożone problemy jak najprostszym językiem. Ich przykłady to
m.in. książka Benjamina Hoffa Tao Kubusia Puchatka i jej kontynuacja Te Prosiaczka, które na przykładzie postaci z cyklu objaśniają założenia filozofii chińskiej.
W 2011 roku do kin weszła najnowsza produkcja o Kubusiu Puchatku wytwórni Walt Disney Animation Studios pt. Kubuś i przyjaciele. Jest ona zrealizowana na podstawie wszystkich wydanych do tej pory książek o Puchatku, również na podstawie Powrotu do Stumilowego Lasu autorstwa Davida Benedictusa z 2009 roku.
Filmowe adaptacje Kubusia Puchatka
- Kubuś Puchatek i miododajne drzewo - amerykański film animowany z 1966 roku
- Kubuś Puchatek – radziecki film animowany (Miś Puszatek) z 1969 roku
- Przygody Kubusia Puchatka - amerykański film animowany z 1977 roku
- Niezwykła Przygoda Kubusia Puchatka - amerykański film animowany z 1997 roku
- Kubuś Puchatek: Czas prezentów - amerykański film animowany z 1999 roku
- Tygrys i przyjaciele - amerykańsko-japoński film animowany z 2000 roku
- Kubuś Puchatek: Puchatkowego Nowego Roku- amerykański film animowany z 2002 roku
- Prosiaczek i przyjaciele - amerykański film animowany z 2003 roku
- Maleństwo i przyjaciele - amerykański film animowany z 2004 roku
- Kubuś i Hefalumpy - amerykański film animowany z 2005 roku
- Kubuś i przyjaciele - amerykański film animowany z 2011 roku
Seriale animowane o Kubusiu Puchatku
- Nowe przygody Kubusia Puchatka - amerykański serial animowany (1988-1992)
- Kubusiowe opowieści - amerykański serial animowany (2001-2002)
- Moi przyjaciele - Tygrys i Kubuś - amerykański serial animowany (2007-2010)
|
wawjol74 |
|
|
|
|
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz