Mięśnie można odmłodzić

Starzejące się komórki mięśni można poddać kuracji odmładzającej – ogłosili naukowcy z amerykańskiego Uniwersytetu Stanforda. Po proponowanej przez badaczy terapii mięśnie osób w podeszłym wieku mogą odzyskać młodzieńczą siłę i objętość. Dzięki nowej metodzie uda się także leczyć zaniki mięśni wywołane np. długim unieruchomieniem po złamaniu. W czasach, w których króluje botoks mogłoby się wydawać, że problem starzenia się to tylko defekt kosmetyczny. Tymczasem takim samym jak skóra procesom podlegają wszystkie komórki budujące ludzkie ciało. Wiemy dużo o problemach, które starzenie powoduje w mózgu. Choroba Alzheimera i inne związane z wiekiem dysfunkcje układu nerwowego są powszechne i przysparzają poważnych, zauważalnych kłopotów w codziennym życiu. Osłabienie siły mięśni i ich wolniejsza regeneracja po urazach nie rzucają się w oczy, a jednak w dużej mierze stanowią o jakości życia osób w podeszłym wieku. Pojawił się też nowy pomysł na odmładzanie mięśni. Umożliwi to starszym osobom sprawne poruszanie się, aktywne życie. Dzięki nowej metodzie uda się też szybciej leczyć uszkodzenia tkanki mięśniowej.  Badacze z Uniwersytetu Stanforda pracujący pod kierunkiem prof. Helen Blau odkryli mechanizm, który wyjaśnia dlaczego wraz z wiekiem coraz trudniej jest przywrócić sprawność mięśniom i zregenerować tkankę po urazach. Okazuje się, że z czasem komórki macierzyste znajdujące się w mięśniach stopniowo tracą swoje zdolności do wytwarzania nowych włókien mięśniowych. Dotychczas uważano, że komórki macierzyste znajdujące się w mięśniach nie zmieniają się z wiekiem, a ich funkcje nie ulegają żadnym ograniczeniom. Kiedy jednak wyizolowano te komórki z tkanki mięśniowej starszych myszy, badacze odkryli, że są one znacznie zmienione w stosunku do komórek pochodzących od młodych zwierząt. U myszy w podeszłym wieku aż dwie trzecie komórek macierzystych mięśni nie działało prawidłowo. Kiedy te „stare” komórki umieszczono w organizmach młodych zwierząt niczego to nie zmieniło. W ten sposób naukowcy wyeliminowali podejrzenie, że to inne czynniki w organizmie (np. zmiany poziomu hormonów) powodują, że komórki macierzyste tracą swoje zdolności. Badacze z Uniwersytetu Stanforda po raz pierwszy zauważyli też w jaki sposób można przywrócić komórkom macierzystym mięśni ich prawidłowe funkcje. Stwarza to nowe możliwości w leczeniu starszych osób, a także w leczeniu urazów mięśni oraz złamań, po których długie unieruchomienie doprowadza do zaniku mięśni. Dwuletnia mysz laboratoryjna to odpowiednik człowieka, który skończył 80 lat. Właśnie od takich gryzoni pobrano próbki komórek macierzystych mięśni. Zauważono w nich podwyższoną aktywność białka p38. Działa ono hamująco na proces namnażania się komórek macierzystych i przekształcania ich w dorosłe komórki mięśniowe. Kiedy takie „stare” komórki umieszczono w warunkach hodowli „in vitro” okazało się, że wprawdzie dzielą się, ale w wyniku tego procesu powstaje niewiele dorosłych komórek oraz, że stale maleje liczba wyjściowych komórek macierzystych, które mają kłopoty z namnażaniem się. Kiedy jednak badacze zastosowali związki chemiczne blokujące aktywność białka p38 komórki zaczęły dzielić się w zawrotnym tempie, tworząc duże populacje nowych komórek macierzystych. Następnym krokiem naukowców było wszczepienie tak odmłodzonych komórek z powrotem do ciała zwierzęcia. Poradziły sobie znakomicie – tworzyły nowe komórki mięśni i stale się dzieliły, powodując wzrost ogólnej masy mięśni, a także lepszą regenerację uszkodzonych miejsc. W ten sposób udało się opracować optymalną procedurę poprawiającą stan tkanki mięśniowej starych myszy. Pobierano od nich komórki macierzyste, poddawano je kuracji odmładzającej i po siedmiu dniach hodowli w specjalnych laboratoryjnych pożywkach, wszczepiano z powrotem. Za każdym razem uzyskiwano ekspresową naprawę uszkodzonych partii mięśni zwierząt. Na potrzeby tych samych badań opracowano nawet zupełnie nową metodę pomiaru siły mięśni zwierząt laboratoryjnych. Pokazała ona, że myszy z uszkodzonymi mięśniami po transplantacji odmłodzonych komórek macierzystych odzyskiwały pełna sprawność i siłę, co w tak zaawansowanym wieku zwykle nie jest możliwe. Naukowcy planują oczywiście dalsze badania, które miałyby doprowadzić do stosowania podobnej terapii u ludzi. Dzięki temu moglibyśmy skuteczniej leczyć złamania i inne przyczyny zaników mięśni, a także poprawiać sprawność osób w podeszłym wieku. Wszystko odbywałoby się na dodatek z wykorzystaniem własnych komórek pacjentów – metoda nie byłaby więc dodatkowym obciążeniem dla organizmu. To kolejne obiecujące badania nad wykorzystaniem komórek macierzystych. Coraz bardziej prawdopodobne jest, że to właśnie one wyznaczą kierunek rozwoju nowoczesnej medycyny.