Tarnobrzeg

Zamek Tarnowskich, obecnie Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega Tarnobrzeg – miasto na prawach powiatu w województwie podkarpackim. Siedziba władz powiatu tarnobrzeskiego w latach 1867-1975 oraz od 1999. Siedziba władz województwa tarnobrzeskiego w latach 1975-1998. W latach 1973-1976 miasto było siedzibą gminy wiejskiej Tarnobrzeg. Do niedawna największy w Polsce ośrodek wydobycia i przetwórstwa siarki. Tarnobrzeg leży na prawym brzegu Wisły, na pograniczu Równiny Tarnobrzeskiej i Niziny Nadwiślańskiej. Administracyjnie graniczy bezpośrednio z Sandomierzem. Historycznie położony jest w Małopolsce. Leżał w ziemi sandomierskiej. W wyniku rozbiorów związany z Galicją, w tym czasie administracyjnie przynależał do województwa lwowskiego. Przynależność tę zachowano w II Rzeczypospolitej. Podział ten utrzymuje się do dziś i Tarnobrzeg związany jest administracyjnie z województwem ze stolicą w Rzeszowie. Ratusz w Tarnobrzegu Pałac Tarnowskich w Dzikowie Rynek w Tarnobrzegu Fontanna na placu Antoniego Surowieckiego Pomnik Bartosza Głowackiego Pomnik papieża Jana Pawła II Tarnobrzeg Mokrzyszów - pałac tzw. Dworek Myśliwski Stary spichlerz, obecnie Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego Browar Tarnowskich Tarnobrzeg, układ urbanistyczno-krajobrazowy, XVI, XVII-XIX Zamek Tarnowskich Serbinów (Tarnobrzeg) Kościół par. p.w. św. Marii Magdaleny, kon. XV, 1840 Parafia Świętej Marii Magdaleny Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Parafia Chrystusa Dobrego Pasterza   Założony w 1593 roku przez Tarnowskich, był ośrodkiem handlu i rzemiosła. Znany jako ośrodek kultu maryjnego. Zniszczony w czasie najazdu szwedzkiego podupadł i rozwinął się ponownie dopiero po II wojnie światowej. Wtedy to stał się centrum Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego oraz wykształconego na nim Tarnobrzeskiego Okręgu Przemysłowego. Obecnie kopalnia została zasypana i zabezpieczona, a zakłady przemysłowe są w fazie likwidacji, częściowo zamienione na specjalną strefę ekonomiczną. Natomiast w miejscu dawnego zagłębia utworzono Jezioro Tarnobrzeskie. Kalendarium ok. 1000 – osady w Miechocinie Wielowsi, Miechocin siedzibą opola – najmniejszej jednostki administracyjnej w czasach piastowskich, pierwsza chrześcijańska drewniana kaplica w Miechocinie ok. 1132 – parafia katolicka w Miechocinie ok. 1160 – budowa pierwszego murowanego kościoła Marii Magdaleny w Miechocinie na miejscu dawnej drewnianej kaplicy 1215 – powstała katolicka parafia w Wielowsi 1218 – pielgrzymka do Wielowsi bł. Czesława i św. Jacka Odrowąża 1241 – najazd tatarski, zniszczenie Miechocina 1349 – Rafał z Tarnowa wziął za żonę dziedziczkę Wielowsi, Dzierżkę, powstanie rodu Tarnowskich linii wielowiejsko-dzikowskiej ściśle związanej z obszarem współcześnie utożsamianym z Tarnobrzegiem 1376 – najazd Litwinów i Rusinów, spustoszenie terenów osadniczych Puszczy Sandomierskiej w tym Miechocina XIV wiek – budowa pierwszego warownego zamku w Dzikowie 1440 – pobyt Jana Długosza w Miechocinie 1502 – król Aleksander Jagiellończyk wyznaczył Miechocin jako punkt zborny pospolitego ruszenia ziemi sandomierskiej na wojnę z Tatarami początek XVI wieku – reformacja, przejęcie kościoła miechocińskiego przez kalwinów 1542 – czteromiesięczna wizyta króla Zygmunta Starego, królowej Bony wraz z dziećmi w posiadłościach Tarnowskich, w związku z krakowską epidemią „morowego powietrza” 1522 – Andrzej Ossoliński sprzedał Janowi Spytkowi Tarnowskiemu zamek dzikowski 28 maja 1593 – przywilej fundacyjny na prawie magdeburskim nadany został Stanisławowi Tarnowskiemu przez króla Zygmunta III Wazę w Warszawie ok. 1645 – budowa murowanego zamku w Dzikowie 1657 – spustoszenie miasta przez Kozaków i Siedmiogrodzian 1676 – kontrreformacja, fundacja kościoła, sprowadzenie dominikanów 1678 – cudowny obraz z dworu w Dzikowie przeniesiony został do kościoła dominikańskiego 14 kwietnia 1681 – potwierdzenie lokacji miasta przez Jana III Sobieskiego XVII wiek – początki osadnictwa żydowskiego początek XVIII wieku – klęski żywiołowe, epidemie, pożary, zniszczenia: pożar miasta (1709), przemarsze wojsk saskich, rosyjskich, powódź (1713), wielka susza, klęska głodu (1714), epidemie i zarazy (1715-1720) 5 listopada 1734 – konfederacja dzikowska w obronie króla Stanisława Leszczyńskiego 1735 – początek budowy synagogi żydowskiej 1772 – I rozbiór Polski, Tarnobrzeg pod zaborem austriackim (jako część Królestwa Galicji) 1815 – wielkie powodzie w Wielowsi 1855 – siedziba powiatu 1861 – powstanie zakonu dominikanek, działalność Kolumby Białeckiej 1862 – wielki pożar miasta 1864 – pierwsza szkoła w mieście, fundacja pierwszego szpitala 1867 – siedziba starostwa tarnobrzeskiego, wyodrębnienie z Tarnobrzega Dzikowa jako osobnej gminy wiejskiej 1879 – powódź 1887 – połączenie kolejowe trasy Dębica – Rozwadów 1888 – wielki pożar, prawie doszczętne zniszczenie miasta 1894 – fundacja szpitala publicznego im. Zofii z Zamoyskich Tarnowskiej (funkcjonuje do dziś) 8 września 1904 – pierwsza koronacja obrazu Matki Bożej Dzikowskiej, odsłonięcie pomnika Bartosza Głowackiego 1909 – powstanie Cesarsko-Królewskiej Wyższej Szkoły Realnej 1913 – budowa dworca kolejowego 1915 – duże zniszczenia miasta w wyniku ofensywy armii carskiej październik 1918 – wycofanie się wojsk austriacko-węgierskich, podporządkowanie się Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie 6 listopada 1918 – wystąpienia chłopskie, których skutkiem było powstanie samozwańczej, lecz sprawującej efektywną władzę Republiki Tarnobrzeskiej; jednym z jej założeń było ukształtowanie nowego „państwa” na wzór Republiki Rad 1919 – pacyfikacja Republiki przez wojska polskie, faktyczne włączenie w skład państwa polskiego 1927 – „zjazd dzikowski” Stronnictwa Demokratycznego 1941 – 1944 – działalność oddziału partyzanckiego Jędrusiów czerwiec 1941 – lipiec 1942 – utworzenie getta dla ludności żydowskiej; w 1939 r. Żydzi stanowili 67% ludności miasta, głównie chasydzi 5 sierpnia 1944 – wyzwolenie miasta, wejście Armii Czerwonej 28 września 1953 – odkrycie złóż siarki od 1957 – szybki rozwój miasta; powstanie nowych osiedli, rozbudowa przemysłu siarkowego, wykształcenie się okręgu przemysłowego 1975 – siedziba władz województwa tarnobrzeskiego 1976 – rozszerzenie administracyjnych granic miasta, przyłączenie: Miechocina, Machowa, Wielowsi, Nagnajowa, Sielca, Sobowa, Ocic, Mokrzyszowa, Zakrzowa 1979 – powstaje parafia na Serbinowie, działalność Michała Józefczyka lata 90. XX wieku – załamanie się przemysłu siarkowego, początek stagnacji w rozwoju miasta 1 stycznia 1999 – w wyniku reformy administracyjnej Tarnobrzeg został powiatem grodzkim oraz siedzibą powiatu ziemskiego 12 czerwca 1999 – Jan Paweł II podczas VII pielgrzymki do Polski ląduje w Tarnobrzegu w celu celebrowania Mszy w Sandomierzu maj – czerwiec 2010 – w wyniku powodzi katastrofalnie dwukrotnie zalano północne i zachodnie części miasta .