Radziwiłłowie

Jerzy Radziwiłł herbu Trąby (ur. 31 maja 1556 w Łukiszkach koło Wilna, zm. 21 stycznia 1600 w Rzymie) – kardynał, biskup krakowski i wileński, pamiętnikarz. Był synem Mikołaja Radziwiłła Czarnego wojewody wileńskiego. Uczył się w szkołach kalwińskich w Wilnie i Nieświeżu. Był dworzaninem króla Zygmunta Augusta. W 1571 wyjechał na studia do Lipska. Studiował tam do roku 1573. Następnie udał się z bratem Mikołajem Krzysztofem Radziwiłłem Sierotką, jako dworzanin, do Francji w poselstwie po wybranego w wolnej elekcji króla Henryka Valois. W 1574 w obecności księdza Piotra Skargi przyjął katolicyzm. Na dalsze studia wyjechał do Rzymu gdzie uczył się prywatnie zaś potem w papieskiej uczelni Gregorianie. Na przełomie 1577 i 1578 odbył pielgrzymkę do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela. W latach 1575-1581 przebywał we Włoszech i w Hiszpanii. W 1581 r.już jako biskup został ostro potępiony przez króla Stefana Batorego za incydent z konfiskowaniem i paleniem ksiąg protestanckich w Wilnie. W 1583 przyjął święcenia kapłańskie, sakrę biskupią i kapelusz kardynalski, 1586 już jako biskup wileński (wcześniej koadiutor wileński od 1575, biskup od 1581). W latach 1583-1586 reprezentował króla Stefana Batorego w Inflantach. W 1586 roku pojechał ponownie do Rzymu aby odebrać z rąk papieża Sykstusa V kapelusz kardynalski. W 1589 wraz z wojewodą krakowskim Mikołajem Firlejem odbył poselstwo do cesarza Rudolfa II Habsburga, w celu zaprzysiężenia pokoju zawartego z I Rzecząpospolitą. Jako dyplomata zasłynął także poselstwem do Rzymu w 1591 roku, zaś w drodze powrotnej reprezentował Stolicę Apostolską jako legat Klemensa VIII na ślubie Zygmunta III z Anną styryjską. Jako kardynał wziął udział dwukrotnie w konklawe (1591 wybór Innocentego IX i rok później Klemensa VIII). Miał tytuł kardynał prezbiter kościoła San Sisto Vecchio. W 1591 otrzymał przeniesienie na stolicę biskupią do Krakowa, gdzie Zygmunt III Waza mianował go biskupem krakowskim. W kościele krakowskim wprowadzał reformy Soboru Trydenckiego, w 1592 zwołał synod diecezjalny. Najbardziej zasłynął, zakrojoną na szeroką skalę, akcją wizytacyjną na terenie diecezji krakowskiej. Uczestniczył w przygotowaniu unii brzeskiej. Obiecał przekazać znaczne fundusze na budowę kościoła św. Piotra i Pawła w Krakowie dla zakonu jezuitów. Zaproszony do Rzymu na obchody roku jubileuszowego 1600 zmarł w trakcie ich trwania. Pochowany został w rzymskim kościele Il Gesù gdzie w prawej nawie znajduje się poświęcona mu marmurowa tablica w posadzce, przy kaplicy Serca Jezusowego. Dopiero w 1900 rodzina ufundowała pomnik kardynała Radziwiłła w bazylice wawelskiej. Autorem rzeźby jest Pius Weloński, znajduje się ona w kaplicy Ofiarowania NMP, zwanej inaczej kaplicą Szafrańców. W polityce występował jako stronnik Habsburgów, zasłynął dziełami pobożności i miłosierdzia. Jest autorem „Diariusza podróży do Włoch w 1575 roku”. Pamiętnik łaciński wydał Wierzbowski w 1899. Książę Mikołaj Radziwiłł, herbu Trąby (ur. 1546, zm. 27 kwietnia 1589) – łowczy wielki litewski od 1577, starosta mozyrski i merecki oraz wojewoda nowogródzki od 1579. Ojcem jego był Mikołaj Radziwiłł Rudy (ur. 1512, zm. 27 kwietnia 1584 w Wilnie), hetman wielki litewski w latach 1553-1566 i 1576-1584, kanclerz wielki litewski od 1566, wojewoda trocki. Jego ojciec Mikołaj Rudy był bratem królowej Polski Barbary Radziwiłłówny. Matką Mikołaja przyszłego wojewody była Katarzyna Tomicka. Bratem jego był Krzysztof Radziwiłł. Małżonkami jego były; Aleksandra Wiśniowiecka i Zofia Helena Hlebowicz Połońska. Jego dziećmi były: Katarzyna (z pierwszą żoną), książę Jerzy (1578-1613) oraz Zofia (z drugą żoną). Wraz z ojcem brał udział w bitwie pod Czaśnikami. Brał udział także w bitwie pod Wenden (1578) oraz, w czasie kampanii moskiewskiej króla Stefana Batorego, w bitwie pod Wielkimi Łukami i oblężeniu Pskowa. Podobnie jak ojciec, brat, a potem i jego syn, należał do gorliwych patronów kalwinizmu na Litwie, uposażając zbory (wileński) oraz fundując stypendia dla przyszłych pastorów. Albrecht Radziwiłł herbu Trąby (ur. 8 marca 1558 w Wilnie, zm. 13 czerwca 1592 w Krakowie), syn Mikołaja Radziwiłła Czarnego i Elżbiety Szydłowieckiej, brat: Stanisława, Jerzego i Mikołaja Krzysztofa zwanego Sierotką. Ożenił się z Anną Kettlerówną. Książę, ordynat na Ołyce i Nieświeżu, pierwszy ordynat klecki od 1586, marszałek nadworny litewski od 1579, od 1586 marszałek wielki litewski. Był także starostą łuckim. Książę Stanisław Pius Radziwiłł herbu Trąby (ur. 12 maja 1559 w Wilnie, zm. 19 marca 1599 w Pasawie) – syn Mikołaja Radziwiłła Czarnego, ordynat ołycki od 1586, marszałek wielki litewski od 1592 oraz starosta generalny żmudzki. Wychowywany w kalwinizmie w rodzinnym Nieświeżu pobierał później nauki do 1573 r. w Lipsku wraz z braćmi Albrechtem i Jerzym. Uczestniczył w oblężeniu Pskowa, brał udział w wyprawach moskiewskich Batorego, nie interesował się jednak polityką, a obowiązki starosty żmudzkiego zaniedbywał. W latach 1566-1574 synowie Mikołaja Czarnego wrócili do katolicyzmu. Stanisław zatopiony w dziełach religijnych i studiach naukowych zasłynął gorliwością religijną otrzymując przydomek „Pobożny”. W latach 1578-1579 odbył pielgrzymkę do miejsc świętych w Europie miedzy innymi do Rzymu, Mediolanu, Madrytu wraz z bratem Jerzym docierając ostatecznie do Santiago de Compostela. W 1582 odbył pielgrzymkę po miejscach kultu w Rzeczypospolitej, odwiedzając Lwów, Jarosław, Święty Krzyż i Częstochowę. Uważany z utalentowanego poliglotę władał wg ówczesnych 12 językami obcymi miedzy innymi greką, tureckim, francuskim, włoskim, niemieckim, hiszpańskim. Był autorem dzieła Oręże duchowe prawowitego rycerza chrześcjańskiego wyd. w Krakowie w 1591. W 1587 ku niezadowoleniu braci i rodziny poslubił Mariannę Myszczankę (1563-1600) córkę kasztelana wołyńskiego Michała Myszki. Z tego małżeństwa na świat przyszło 4 dzieci: synowie Mikołaj Krzysztof (zm. 1614) i Albrycht Stanisław oraz córki Krystyna i Elżbieta (1592-1627) wydana za mąż za Andrzeja Jerzego Sapiehę (zm. 1610). Wobec pogarszajacego się stanu zdrowia Stanisław spisał testament 8 wrzesnia 1598, planował odbyć jeszcze pielgrzymkę do Loreto, zmarł jednak wyruszywszy w drogę. Zgodnie z ostatnią wolą został pochowany w kościele św. Bernarda w Wilnie.