Ludy Afryki

Ludy Afryki Abangowie, Abanga – w końcu XIX wieku lud murzyński, zamieszkujący obszar górnego Nilu, między plemionami Niam-Niam i Monbuttu. Aczoli − grupa etniczna zaliczana do ludów nilotyckich, zamieszkująca Sudan Południowy, Ugandę, i północną Kenię. Posługują się językiem aczoli z rodziny nilo-saharyjskiej. Etnicznie najbliżej im do ludów Luo a zwłaszcza Szylluków z Sudanu. Ich liczebność ocenia się od około miliona do dwóch milionów. Największa grupa, licząca około 750 tysięcy zamieszkuje Ugandę. Nazwa Aczoli wywodzi się od słowa Shûli, oznaczającego łączenie arabskiego z innym językiem. Terminem tym określali ich Arabowie. Afarowie  – afrykańska negroidalna rdzenna ludność kuszycka, zamieszkująca tereny tzw. Rogu Afrykańskiego – północno-wschodnią Etiopię, Dżibuti, Somalię i Erytreę o ponad milionowej populacji. Język Afarów, afar-saho, należy do kuszyckiej grupy językowej. Prawdopodobnie Afarowie zamieszkiwali pierwotnie wyżyny południowo-wschodniej Etiopii, zajmując następnie podczas pasterskich wędrówek pustynne tereny Kotliny Danakilskiej (Afar), od którego nazwy pochodzi określenie nadane im przez sąsiednie ludy. Afarowie są nominalnie muzułmanami (konwertowani na islam od X wieku na skutek kontaktów z Arabami), jednak na ich praktyki religijne widoczny wpływ mają starsze wierzenia, właściwe ludności kuszyckiej. Tradycyjnym zajęciem Afarów było koczownicze pasterstwo (hodowla kóz i wielbłądów, rzadziej bydła). W dolinach okresowych rzek zakładali oni półstałe osady, opuszczane na czas pasterskich wędrówek w poszukiwaniu wody. Częste klęski suszy spowodowały odchodzenie od pasterstwa i osiedlanie się w ośrodkach miejskich. Obecnie Afarowie mieszkający na wybrzeżu zajmują się także rybołówstwem, a w okolicach nieco żyźniejszych (np. oazy Assau) również rolnictwem. W niektórych rejonach trudnią się ponadto pozyskiwaniem i handlem solą (np. okolice jeziora Asal). Struktura społeczna wśród Afarów jest ściśle hierarchiczna, oparta na rodach patrylinearnych z występującą poligynią (podobnie jak u sąsiednich ludów). Społeczność podzielona jest na dwie klasy: posiadaczy ziemskich, tzw. asaimara ("czerwoni") czyli klasa panująca, oraz stojących niżej w hierarchii – dzierżawców, tzw. adoimara ("biali") czyli klasa robotnicza. Prawo zwyczajowe surowo karze cudzołóstwo oraz zabójstwo, sankcjonuje natomiast istnienie tzw. krwawej zemsty. Amharowie – lud afrykański, wyróżniany na podstawie kryteriów językowych oraz etnicznych. Zamieszkuje on centralne wyżyny Etiopii. Przez długie lata byli dominującą grupą i stanowili 1/3 mieszkańców kraju. Amharowie są potomkami starożytnych Semitów, którzy wędrując na południe podbili pierwotnych mieszkańców tego obszaru, należących do ludów kuszyckich. Posługują się językiem amharskim. W ciągu całej swej historii byli ludem rolniczym, uprawiali głównie: kukurydzę, pszenicę, jęczmień i sorgo. Społeczna struktura Amharów opierała się na znacznym zróżnicowaniu klasowym, którego podstawą była ilość posiadanej ziemi. Wśród Amharów pochodzenie wywodzone jest patrylinearnie, a rezydencja małżeńska pozostaje w zgodzie z zasadą patrylokalności. Amharowie praktykują trzy rodzaje małżeństwa qurban (małżeństwo kościelne), semyana (cywilne), damoz (krótkotrwałe małżeństwo zarobkowe) różniące się między sobą stopniem społecznych konsekwencji, np. sposobem dziedziczenia, czy pozycją kobiety. Amharowie odegrali istotną rolę w tworzeniu bogatej, etiopskiej sztuki sakralnej. Anuak - nilotycka grupa etniczna zamieszkująca głównie wzdłuż rzek południowo-wschodniego Sudanu Południowego, jak również Etiopii, zwłaszcza w regionie Gambela. Liczą około 300-350 tys. osób.   Arbore to jedno z mniejszych plemion zamieszkujących południowo - zachodni region Doliny Omo w Afryce. Ciekawostką jest to, że plemię kultywuje wiele rytualnych tańców. Poprzez taniec i śpiew wierzą, że odpędzą negatywną energię oraz zapewnią sobie szczęście i dostatek.   Azande – lud afrykański zamieszkały w Demokratycznej Republiki Konga, Republice Środkowoafrykańskiej i Sudanie Południowym. Lud ten liczy ok. 2,7 mln osób (1983). Posługują się oni językiem pazande z grupy adamawa-ubangi. W okresie przedkolonialnym tworzyli drobne, wojownicze państwa, które prowadziły nieustanne wyprawy wojenne i łupieskie. Zasłynęli także jako łowcy niewolników, których odprzedawali arabskim kupcom, handlarze skórami i kością słoniową. W tamtym okresie nazywani byli ludem Niam-Niam i podejrzewani o kanibalizm. Obecnie ludność ta zajmuje się rolnictwem, łowiectwem i częściowo hodowlą. Rozwinęli literaturę ustną, przekazywaną przez opowiadaczy i śpiewaków wędrownych. W większości kultywują animistyczne wierzenia plemienne. Wierzą w Boga Stwórcę – Mboli oraz w liczne bóstwa i duchy, zwłaszcza przodków. Wielką rolę pełni magia, którą zajmują się kwalifikowani znachorzy i zaklinacze obu płci, tworzący swoiste stowarzyszenia, biorący udział w radach i sądach plemiennych, otaczani opieką wodzów.