Ludy Afryki

Daasanach - grupa etniczna  zamieszkująca Etiopię, Kenię i Sudan. Populacja liczy 48.000 osób. Utrzymują się głównie z uprawy roli (sorgo, kukurydza, dynie i fasola). Kobiety zwyczajowo podlegają obrzezaniu poprzez usunięcie łechtaczki. . Dinkowie – afrykańskie plemię zamieszkujące Sudan Południowy, odłam Nilotów. Dinkowie są największą grupą ludności w tym państwie. Ich liczbę szacuje się na ok. 3 mln. Z tego plemienia pochodził John Garang, przywódca murzyńskiego południa w czasie II wojny sudańskiej i pierwszy prezydent Rządu Sudanu Południowego. Ważne miejsce w życiu i gospodarce Dinków zajmuje hodowla bydła. Felaszowie - lud kuszycki, wywodzący się z Etiopii, obecnie w większości zamieszkujący w Izraelu. W większości są wyznawcami mozaizmu, stąd zwani bywają Czarnymi Żydami, choć niektórzy z nich wyznają chrześcijaństwo. Felaszowie w Etiopii Felaszowie zamieszkiwali w Etiopii na północ od Jeziora Tana w dzisiejszej prowincji Begiemdyr i Semien (historycznie Gonder). Wedle tradycji Felaszów są oni potomkami Menelika, syna króla Salomona i królowej Saby, który przywiódł ich z Jerozolimy do Etiopii. Wedle innych opinii są potomkami więźniów Salmanasara V, który zburzył Samarię, lub uchodźcami ze zburzonej w 70 r. n.e. przez Rzymian Jerozolimy. Z kolei tradycja etiopska podaje, że od dawna przybywali do Etiopii żydowscy kapłani, którzy nawrócili cały kraj na judaizm. Gdy jednak przybył do nich biskup Frumencjusz przyjęli oni chrześcijaństwo, zaś stawiający opór wyznawcy dawnej religii zostali wygnani i osiedlili się nad jeziorem Tana. Wedle jednej z dziewiętnastowiecznych teorii mogą być oni potomkami jeńców wziętych przez króla Etiopii Kaleba w południowej Arabii, na początku VI w., gdzie istniało państwo Himjarytów, w którym władcy i część ludności przyjęła judaizm. Istnieje też wersja, że są potomkami garnizonu żydowskiego stacjonującego na Elefantynie, skąd wyruszyli ok. 399 p.n.e. Współcześnie przyjmuje się, że należą oni etnicznie do kuszyckiej ludności Ageu, a judaizm przyjęli z zewnątrz. Felaszowie nie znają Talmudu, swe prawo religijne opierają jedynie na Torze. Nie znali również hebrajskiego, w swej liturgii używając języka gyyz. Ich językiem codziennym był język kwara. Sami siebie nazywają Bete Israel ("Dom Izraela"). W XV w. ziemie Felaszów przyłączył do Etiopii cesarz Izaak, ale nadal pozostawały one zarzewiem buntu. W 1533 r. Felaszowie poparli walczącego przeciw Etiopii imama Ahmeda ibn Ibrahima al-Gaziego. Ostatecznie Felaszów podporządkował Etiopii cesarz Sertse Dyngyl w latach osiemdziesiątych XVI w. Dokonał tego poprzez wyprawy zbrojne i pertraktacje polityczne z ich ówczesnym władcą Goszenem. Ostatnimi większymi zrywami Felaszów przeciw władzy cesarzy Etiopii były rebelie prowadzone przez Gedeona w latach 20. XVII w. Etiopskie kobiety pod Ścianą Płaczu w Jerozolimie. Felaszowie w Izraelu Od końca 1984 r. Izrael rozpoczął planową akcję ewakuacji Felaszów z Etiopii. Rządem Izraela powodowały względy humanitarne, w Etiopii panował bowiem głód, jak również niepokój o malejącą liczbę imigracji z diaspory, co groziło niekorzystnymi zmianami w strukturze społecznej państwa. Falaszów transportowano drogą lotniczą, największe operacje to: Mojżesz z końca 1984 oraz Salomon z maja 1991 r. (wówczas w Etiopii toczyła się wojna domowa). W połowie lat 90. w Izraelu mieszkało ok. 60 tys. Felaszów. Sytuacja Felaszów w Izraelu początkowo była dość niejasna, pojawiały się naciski ze strony kół ortodoksyjnych na przyjęcie przez nich judaizmu rabinicznego. Falasze po przybyciu do Izraela mieli wiele trudności związanych z integracją ze współczesnym społeczeństwem izraelskim. Wielu z nich jest bezrobotnymi lub wykonuje prace dające bardzo niski dochód, co zmusza wiele rodzin do z korzystania z pomocy socjalnej. Szczególnym problemem jest poziom potrzebnego wykształcenia w nowoczesnym państwie (analfabetyzm jest w tej społeczności bardzo wysoki). Zdarzają się także zachowania rasistowskie ze strony społeczeństwa izraelskiego w stosunku do przybyłych z Etiopii. W 2003 r. Izrael zezwolił na osiedlanie się Felaszom Mura, którzy w XIX w. przyjęli chrześcijaństwo. Izraelski żołnierz pochodzenia etiopskiego Fundżowie to jedna z grup etnicznych zamieszkująca współczesny Sudan. Ich pochodzenie jest kwestią sporów, ale wydaje się że przybyli do Sudanu z Suddu w początkach XVI wieku, uciekając przed zagrożeniem ze strony Szylluków. Gdy przybyli na tereny ówczesnej Nubii zniszczyli pozostałości królestwa Alwy i pod dowództwem Abdallaha Jamma stworzyli tu Sułtanat Sannar, który przetrwał do XIX wieku. Z biegiem czasu Fundżowie ulegli arabizacji, przejmując język arabski. Fur - grupa etniczna w Afryce, jej przedstawiciele zamieszkują tereny regionu Darfur w zachodnim Sudanie, mniejsze skupiska żyją także na przyległych terenach wschodniego Czadu. W 1995 roku liczebność Fur wynosiła ok. 500 tys. osób. Między XVI a XIX wiekiem Fur tworzyli Sułtanat Dar Fur pod silnym wpływem ludności arabskiej. Do ich tradycyjnych zajęć zalicza się kopieniacze rolnictwo oraz hodowla bydła i wielbłądów. Rozwinięte rzemiosło (kowalstwo, garncarstwo) i sztuka (rzeźba w kości, plecionkarstwo). Fur w większości wyznają islam sunnicki, przejęty po podboju Darfuru przez imperium Kanem-Bornu, nieliczni zachowują tradycyjne wierzenia. Posługują się językiem fur z grupy nilo-saharyjskiej oraz miejscowymi dialektami języka arabskiego. Obszar zamieszkany przez Fur w Sudanie Hamarowie – grupa etniczna zamieszkująca południową Etiopię. Posługują się językiem hamar, należącym do omotyckiej rodziny językowej. W większości zachowali tradycyjne wierzenia, niektórzy wyznają islam. Ich liczebność wynosi 42 tysiące osób (spis powszechny 1994). Prowadzą półkoczowniczy tryb życia, podstawowym zajęciem jest hodowla bydła. Himba – grupa etniczna, zamieszkująca północno-zachodnią część Namibii (region Kunene, dawniej Kaokoland). Jej liczebność szacowana jest na ok. 20-50 tys. Himba są blisko powiązani z Herero, posiadają m.in. wspólny język. Prowadzą koczowniczy tryb życia, zajmują się głównie pasterstwem. Hodują głównie kozy i bydło. Kalenjin – niewielkie plemię afrykańskie, którego przedstawiciele żyją głównie w Kenii. Do plemienia Kalenjin należy Daniel Moi, dyktator w Kenii w latach 1978 - 2002. Karo albo Kara należy do ludów omockich. Zamieszkuje dolinę Omo w Etiopii. Najprawdopodobniej jest to najmniejsza grupa etniczna nie tylko w dolinie Omo, ale i w całej Etiopii. Jego liczebność to około tysiąca osób, plemię zamieszkuje podobno tylko trzy wioski i jest zagrożone wyginięciem. Karo wyróżniają się różnobarwnymi wzorami, którymi przyozdabiają ciała, najczęściej za pomocą kolorowej glinki. Zdobienia u mężczyzn są bogatsze niż u kobiet. Lud Karo inspiruje się przede wszystkim naturą. Jest najmniejszą grupą etniczną Etiopii - zamieszkuje 3 wioski. Członkowie tego plemienia słyną również z przekuwania dolnej wargi. Kobietom nacina się skórę w różnych miejscach ciała, po czym zasypuje się rany popiołem. Blizny powstałe na skutek tego zabiegu są najprawdopodobniej symbolem przynależności kobiety do męża i plemienia. Nad Omo bydło i kozy są tożsame z bogactwem i prestiżem społecznym. Jeżeli mężczyzna nie posiada swojego stada nie może się ożenić, bo nie ma czym zapłacić za żonę. W czasie suszy panuje głód, wówczas można krowę sprzedać na targu i kupić zborze lub ściągać krew i mleko i w ten sposób przeżyć najtrudniejszy okres. Poza krowami i kozami, które są tutaj niezwykle ważne, ale niezwykle trudne w utrzymaniu ze względu na muchy tse – tse, podstawą utrzymania są pola uprawiane dzięki Omo. W porze obfitych opadów rzeka niesie ogromne masy wody, które spływają do niej z okolicznych gór i centralnej wyżyny. Nadmiar wody zalewa brzegi i w ten sposób nawadnia i użyźnia znajdujące się tutaj pola. Ludzie Karo wychodzą wówczas na użyźnione pola i patykami robią w błocie małe dziurki w które następnie wrzucają ziarenka kukurydzy lub sorgo. Robią to tak samo od wieków, bo ta technika była już stosowana w starożytnym Egipcie na polach nad Nilem. Khoisan – grupa ludów z Afryki Południowej, wyodrębniona na podstawie kryterium lingwistycznego - ludy te posługują się językami khoisan. Do grupy tej zalicza się m.in. Buszmenów, Hotentotów, Sandawe, Damara i Hadzapi, żyjących na rozległych obszarach RPA, Lesotho, Suazi, Mozambiku, Namibii, Angoli, Botswany i Zimbabwe, a także w środkowej Tanzanii. Koloredzi – grupa ludności zamieszkująca Republikę Południowej Afryki i Namibię o mieszanym pochodzeniu rasowym, powstała ze zmieszania się ludów Khoisan, Burów oraz Malajów w Kolonii Przylądkowej, mówiąca afrikaans, wyznająca kalwinizm, w mniejszym stopniu islam. Studia genetyczne wykazują, że Koloredzi są najbardziej "wymieszaną" grupą rasową na świecie, jakkolwiek badanie żeńskiego wkładu do populacji Koloredów mierzony przez mitochondrialny DNA wykazują największy udział ludów Khoisan. Spis ludności z 2001 wykazał, iż RPA zamieszkuje około cztery miliony ludności kolorowej, co stanowi około 8,9% ludności całego kraju.  W Prowincji Przylądkowej Zachodniej i Przylądkowej Północnej kolorowi stanowią więcej niż 50% ogółu społeczeństwa, a w pozostałych mniej niż 10% (0,2% w Limpopo i 7,4% w Prowincji Przylądkowej Wschodniej. Konso - grupa etniczna zamieszkująca tereny Regionu Narodów, Narodowości i Ludów Południa w południowo-zachodniej Etiopii, na południe od Jeziora Małgorzaty. Konso posługują się językiem konso z grupy wschodniokuszyckiej. Lud Konso znany jest przede wszystkim z uprawy pól tarasowych oraz budowy drewnianych stel. Stele te przedstawiają najczęściej wojowników, noszących zdobienia głowy o kształcie fallicznym. Wioski Konso charakteryzują się gęstą zabudową i otoczone są wysokimi, masywnymi wałami z kamienia. Dawniej wały te chroniły mieszkańców przed wrogami oraz dzikimi zwierzętami, takimi jak hieny czy lwy. Nieliczne wejścia były przez cały czas strzeżone przez mężczyzn. Kuszyci – grupa ludów we wschodniej Afryce, zamieszkująca w południowej części Egiptu, w Sudanie, Etiopii, Erytrei, Dżibuti, Somalii, północno-wschodniej Kenii i w skupiskach w północnej Tanzanii oraz Ugandzie. Liczą ok. 30 mln osób, posługują się językami kuszyckimi z rodziny chamito-semickiej. Kuszyci są uważaniza rdzenną ludność afrykańską. Najstarsze ślady kultury Kuszytów pochodzą z XI-VIII tysiąclecia p.n.e. W III tysiącleciu kuszyckie ludy Bedża i Ageu utworzyły w Nubii królestwo Kusz ze stolicą w Napacie, które utrzymywało kontakty z Egiptem, ulegając wpływom jego kultury. W VIII-VII wieku p.n.e. w Egipcie panowała tzw. dynastia etiopska, założona przez władcę Kuszu - Pianchego. W I tysiącleciu p.n.e. powstało kuszyckie królestwo Meroe, istniejące do IV wieku n.e. Wpływy Kuszytów widoczne były także w powstałym ok. V wieku p.n.e. państwie Aksum w Etiopii. Część ludów kuszyckich (np. Afarowie, Bedża, Somalijczycy, częściowo Sidamo i Omieto) przyjęła islam i uległa wpływom kultury arabskiej, której przedstawiciele osiedlali się na północy Etiopii i w Erytrei.