7 lutego - Grenada - Święto Niepodległości

Grenada – państwo wyspiarskie na wyspie Grenada i części wysp archipelagu Grenadyn (Małe Antyle) na Morzu Karaibskim. Grenada jest jednym z najmniejszych państw na półkuli zachodniej. Jest to grupa małych wysp w południowej części Morza Karaibskiego. Największe wyspy: Grenada Carriacou Ronde Island Mała Martynka Większość populacji żyje na największej wyspie Grenadzie. Największymi jej miastami są, zaczynając od stolicy: St. George’s,  Większym siedliskiem ludzkim na pozostałych wyspach jest Hillsborough na wyspie Carriacou. Wyspy Grenady są pochodzenia wulkanicznego, w związku z tym charakteryzują się wysoką żyznością gleby. Wnętrze największej wyspy jest górzyste z najwyższym wzniesieniem Górą Świętej Katarzyny 840 m n.p.m. Ze stoków góry wypływa szereg strumieni z kaskadami. Klimat wyspy jest tropikalny: gorący i wilgotny w porze deszczowej oraz chłodny z wiejącymi pasatami w porze suchej. Grenada, znajdując się na południowej granicy pasa huraganów, w ostatnich dziesięcioleciach ucierpiała tylko trzykrotnie: 23 września 1955 r. – huragan Janet (prędkość wiatru dochodziła do 185 km/h powodując poważne zniszczenia), 7 września 2004 r. huragan Ivan (poważne zniszczenia, 39 osób zginęło) oraz 14 lipca 2005 r. huragan Emily (poważne zniszczenia na Carriacou i w północnej części Grenady). Grenada dzieli się na sześć parafii: Saint Andrew Saint David Saint George Saint John Saint Mark Saint Patrick Poza tym wyspy: Carriacou oraz Mała Martynika położone na północnym wschodzie kraju posiadają status dependencji.  Łatwo zauważalne są wpływy francuskie i to bardziej niż w innych państwach Karaibów. Francuskie nazwiska i nazwy miejsc są dla Grenady rzeczą typową.  Język posiada francuskie naleciałości. Mieszkańcy kraju używają również lokalnego dialektu Patois. Silne wpływy francuskie zaobserwować można w grenadyjskiej kuchni. Potrawy są sowicie przyprawiane. Kuchnia przypomina tę znaną z Nowego Orleanu.  Zaobserwować można wpływy francuskie w architekturze z początków XVIII wieku. Kultura wyspiarska zapożyczyła wiele z kultury afrykańskiej – większość mieszkańców ma korzenie sięgające Czarnego Lądu. O wpływach indyjskich świadczą: gotowanie dhalu, jedzenie mięsa koziego i kurczaków przyprawianych curry.  Należy zwrócić uwagę na grenadyjski taniec, muzykę i zwyczaje świąteczne. Soca, calypso czy reggae były tańczone w czasie wyspiarskich karnawałów. Również zouk był i jest popularnym stylem w lokalnej muzyce. Dziedzictwo wyspiarzy pochodzenia afrykańskiego odgrywa olbrzymią rolę w kulturze kraju. Ważnym elementem miejscowej kultury jest gawędziarstwo (ang. storytelling) i opowiadanie ludowych legend, w których odnaleźć można zarówno wpływy afrykańskie, jak i starofrancuskie. Postać Anansi, boga trickstera, znana jest np. w Zachodniej Afryce i innych krajach Karaibów, gdzie mieszka ludność pochodzenia afrykańskiego. Z bohaterów legend typowo francuskich znani są La Diablesse (pol. diablica) czy Ligaroo, tzn. wilkołak.    Historia W 1498 Grenada została odkryta przez Kolumba. Do 1958 była kolonią brytyjską, w 1974 roku uzyskała niepodległość. Była wówczas jednym z najbiedniejszych krajów regionu. W 1976 roku wybory zdobyła umiarkowana Zjednoczona Partia Pracy domagająca się utrzymania kraju w strefie wpływów Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Wyborów nie uznała opozycja, która rozpoczęła walkę przeciwko rządowi a wkrótce także opór militarny. Premier Eric Gairy był politykiem nieudolnym i autorytarnym pozostającym zwolennikiem czarnej supremacji (mulatów uznawał za mieszkańców o najgorszych cechach i uważał że czarni i biali są pod względem rasowym wyżsi niż inni mieszkańcy). Gairy od spraw Grenady był zajęty bardziej działaniami zagranicznymi które niekiedy były zupełnie nieprzydatne samej wyspie (np. lobbowanie na forum ONZ na rzecz powołania agencji ds. badań życia pozaziemskiego. Przeciwko dyktaturze narodził się ruch opozycyjny o nazwie New Jewel a więc owe Wspólne Przedsięwzięcie dla Dobrobytu, Edukacji i Wyzwolenia - ruch ten oskarżany był przez rząd amerykański o bycie agenturą kubańsko-radziecką. W praktyce był to jednak ruch skupiający szereg organizacji począwszy od tych lewicowych aż po ruch religijny rastafarian. Organizacja opowiadała się za rewolucją i drastyczną reformą ustroju Grenady. Organizacja nie była wbrew tezom USA, organizacją o charakterze marksistowskim a jedynie posiadającą w swoim programie odwołanie do tej idei. Organizacja opowiadała się za utworzeniem rad ludowych przy czym uwzględniała tradycje karaibskie. Podstawowymi hasłami ruchu było równouprawnienie obywateli i budowa powszechnej edukacji. 13 marca 1979, doszło do obalenia rządu Gairy’ego. Zamach dokonany został gdy premier znajdował się za granicą, odbył się pod dowództwem Maurice’a Bishopa - lidera partii "New JEWEL Movement" ("NJM" albo "New Joint Endeavour for Welfare, Education and Liberation Movement"). Powstał Ludowy Rząd Rewolucyjny, który nawiązał bliską współpracę z Kubą oraz niektórymi państwami arabskimi. Premier Bishop szukając porozumienia z Amerykanami udał się do stolicy USA, prezydent Ameryki odmówił spotkania. Bishopowi umożliwiono jednak spotkanie z drugorzędnymi urzędnikami (którzy nie wiedzieli jednak nawet gdzie leży wyspa). Formalnie Amerykanie uznali wizytę Bishopa za niebyłą. W 1983 "NJM" rozpadła się na dwie frakcje. Frakcja Bishopa była niezadowolona z dotychczasowych postępów i chciała nawiązania bliższych stosunków z Zachodem (głównie państwami europejskimi) przy zachowaniu lewicowej orientacji politycznej i przyjaznych stosunków z Kubą. Druga, której przewodził wicepremier – Bernard Coard, deklarowała zamiary przyspieszenia konwersji kraju w model socjalistyczny. Frakcja Bishopa w przeciwieństwie do frakcji Coarda cieszyła się poparciem ludności. Coard zorganizował zamach stanu w wyniku którego obalił Bishopa a w rezultacie skazał go na śmierć i przejął władzę. W tym samym roku doszło do amerykańskiej inwazji na Grenadę w jej wyniku utworzono na wyspie proamerykański rząd. We wrześniu 2004 huragan zabił 39 osób i doprowadził do wielkich zniszczeń materialnych. W styczniu 2005 Grenada zerwała stosunki dyplomatyczne z Tajwanem, uznając Chiny.