Karlowe Wary – miasto statutarne w zachodnich Czechach, stolica kraju karlowarskiego. Leży w Zagłębiu Sokołowskim, u podnóża szczytów Lasu Sławkowskiego, u zbiegu rzek Ohrzy i Teplej.
Jest największym czeskim uzdrowiskiem i największym z miast tworzących tzw. zachodnioczeski trójkąt uzdrowiskowy (Karlowe Wary – Mariańskie Łaźnie – Franciszkowe Łaźnie).
Karlowe Wary znajdują się na pograniczu dwóch regionów fizycznogeograficznych: Zagłębia Sokołowskiego, wchodzącego w skład Pogórza Podrudawskiego i Lasu Sławkowskiego, należącego do Wyżyny Karlowarskiej.
Znaczną część miasta zajmują tereny górskie. W jego granicach znajdują się szczyty:
- Vítkův vrch, 644 m n.p.m.
- Výšina věčného mládí, 638 m n.p.m.
- Doubská hora, 610 m n.p.m.
- Výšina přátelství, 556 m n.p.m.
- Tři kříže, 554 m n.p.m.
- Jižní vrch, 514 m n.p.m.
- Čertův kámen, 512 m n.p.m.
- Vřesový vrch, 476 m n.p.m.
- Jelení skok, 473 m n.p.m.
- Helenin dvůr, 435 m n.p.m.
Przez miasto przepływają cztery rzeki:
Na Teplej w graniczącej z Karlowymi Warami miejscowości Březová utworzono poprzez budowę 40-metrowej zapory wodnej w 1934 r. sztuczne jezioro Březová, którego głównym celem jest ochrona miasta przed powodziami.
Tereny górskie znajdują się w obrębie Parku Krajobrazowego Lasu Sławkowskiego.
Karlowe Wary są światowej sławy uzdrowiskiem.
Znajduje się tu 79 gorących źródeł,
z których bije woda mineralna o właściwościach leczniczych powstająca w
granitowych skałach macierzystych na głębokości ok. 2 km pod ziemią.
Temperatura karlowarskich wód waha się między 41 a 73˚C.
13 źródeł, bijących w centrum miasta, jest ujęte w specjalnie wybudowanych kolumnadach, czyli odpowiednikach polskich pijalnii wód. Takich kolumnad jest w mieście pięć:
Wody są wykorzystywane do leczenia schorzeń układu pokarmowego, problemów z metabolizmem, cukrzycy, otyłości, paradontozy, chorób układu ruchu, neurologicznych, wątroby, trzustki i dróg żółciowych. Służą także pacjentom powracającym do zdrowia po chorobach onkologicznych.
W Karlowych Warach znajdują się trzy domy zdrojowe, które oferują
szereg zabiegów leczniczych, rehabilitacyjnych i relaksacyjnych, a także
szereg sanatoriów i innych obiektów uzdrowiskowych.
|
Dom zdrojowy Łaźnie I |
Śródmieście Karlowych Warów jest w zasadzie podzielone na dwie części – starszą położoną w wąskiej dolinie rzeki Teplej, obecnie uzdrowiskowo-turystyczną, i młodszą – powstałą w II poł. XIX wieku – wzdłuż Ohrzy, obecnie będącą centrum gospodarczym i administracyjnym miasta.
Położenie pierwszej części w dolinie rzeki, powodujące ograniczone
możliwości rozwoju przestrzennego, wymusiło częściową zabudowę górskich
stoków. W efekcie spacerując po centrum miasta można odnieść wrażenie,
że jest ono jakby „zbudowane na kilku poziomach” – znad dachów kamienic
„wyrastają” następne, znad ich dachów kolejne... Sama rzeka ma olbrzymie
znaczenie dla kształtu przestrzennego miasta zamieniając się w ścisłym
centrum w miejski kanał, po obu brzegach którego biegnie promenada.
Historyczne centrum Karlowych Warów stanowi jedyny w swoim rodzaju
zespół architektoniczny tworzony przez wielkomiejskie kamienice, wille,
domy zdrojowe i kolumnady. Najliczniej reprezentowane są wszystkie
odmiany historyzmu i secesja.
Do najważniejszych obiektów zabytkowych na jego terenie należą:
- gotycki kościół katolicki św. Andrzeja z ok. 1500 r.
- barokowy kościół katolicki św. Marii Magdaleny z lat 1732-1736
- renesansowa wieża miejska (błędnie nazywana zamkową) z 1604 r.
- barokowa kolumna św. Trójcy z 1716 r.
- neorenesansowa Kolumnada Młyńska z 1881 r.
- Kolumnada Sadowa w tzw. stylu szwajcarskim z 1881 r.
- Kolumnada Targowa w tzw. stylu szwajcarskim z 1883 r.
- secesyjna Kolumnada Zamkowa z 1913 r.
- neobarokowy Grandhotel Pupp zbudowany w latach 1896-1907 (kręcono w nim sceny turnieju pokera w filmie o przygodach Jamesa Bonda – Casino Royale)
- secesyjny hotel Imperial z 1912 r.
- eklektyczny dom zdrojowy Łaźnie I z 1895 r.
- neogotycki dom zdrojowy Łaźnie III z 1866 r.
- secesyjno-neobarokowy dom zdrojowy Łaźnie V zw. również Łaźniami Cesarzowej Elżbiety z 1906 r.
- neorenesansowy Wojskowy Dom Zdrojowy z 1855 r.
- barokowa kamienica Pod Złotym Wołem (hotel Petr) z 1706 r. – najstarsza kamienica w mieście
- eklektyczny zespół willowy Westend w rejonie ul. Piotra Wielkiego z końca XIX w.
- cerkiew prawosławna Świętych Piotra i Pawła z 1897 r.
- neoromański kościół ewangelicki śś. Piotra i Pawła z 1856 r.
- neogotycki kościół metodystyczny św. Łukasza z 1877 r.
- neorenesansowa kwatera główna Becherovki z końca XIX wieku – siedziba produkującej likier firmy i poświęcone mu muzeum (do 2009 również miejsce produkcji)
- neobarokowy Teatr Miejski z 1886 r.
- neobarokowa Poczta Główna z 1901 r.
- neorenesansowy Dom Narodowy z 1901 r.
- secesyjny gmach Czeskiej Kasy Oszczędności z 1906 r.
- neobarokowy gmach Sądu Rejonowego z 1907 r.
- empirowy gmach Muzeum Karlowarskiego z 1853 r.
- secesyjny gmach Galerii Sztuki z 1912 r.
- neobarokowy hotel Richmond z 1923 r.
- secesyjna hala targowa z 1913 r.
Ważniejsze zabytki znajdujące się poza śródmieściem to:
- zamek w Doubí z XIV w., wielokrotnie przebudowywany
- barokowy Zajazd Pocztowy przy drodze do Březovej z 1791 r.
- neogotycka wieża widokowa im. Karola IV na Wierchu Południowym z 1876 r.
- neoromańska wieża widokowa im. J. W. Goethego na Wzgórzu Wiecznej Młodości z 1899 r.
- secesyjna wieża widokowa Doubská na Doubskiej Górze z 1905 r.
- neoromańska wieża widokowa Diana na Wzgórzu Przyjaźni z 1914 r.
- barokowy kościół katolicki św. Anny w Sedlcu z lat 1738-1745
- neoromański kościół katolicki Podwyższenia Krzyża Świętego w Rybářach z 1906 r.
- neoromański kościół katolicki Wniebowstąpienia NMP w Starej Roli z 1909 r.
- ruiny XIII-wiecznego kościoła katolickiego św. Leonarda na Doubskiej Górze
- ruiny późnogotyckiego XVI-wiecznego kościoła katolickiego św. Urbana w Rybářach
|
Teplá jako miejski kanał i charakterystyczna zabudowa „na kilku poziomach” w tle |
|
Grandhotel Pupp |
|
Teatr Miejski |
|
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz