Andora, Księstwo Andory – małe państwo w południowo-zachodniej Europie, bez dostępu do morza. Leży w Pirenejach, granicząc od północy z Francją, a od południa z Hiszpanią.
 
Andora to kraj leżący w Pirenejach
i całkowicie pokryty górami. Ma powierzchnię 462 km². Średnia wysokość
terenu to 1996 m n.p.m. Na licznych zboczach często występują
wysokogórskie łąki i lasy. Najwyższy punkt w państwie to szczyt góry Pic Alt de la Coma Pedrosa (2942 m n.p.m.),
najniższym jest Riu Runer,
 |
| Widok na dolinę rzeki z andorskiego Rabassa |
który leży w pobliżu granicy z Hiszpanią na wysokości 840 m n.p.m. Andora graniczy z Francją
na północy, północnym wschodzie i północnym zachodzie i z Hiszpanią na
południu, południowym wschodzie i zachodzie. Najdłuższą rzeką jest Valira,
będąca dopływem hiszpańskiej rzeki Segre.
Andora dzieli się na 7 parafii (kat. parròquia).
Najważniejsze miejscowości tego kraju to:
- Andora – 19,6 tys. mieszk.
- Escaldes-Engordany – 14,0 tys. mieszk.
- Sant Julià de Lòria – 7,7 tys. mieszk.
- Encamp – 7,5 tys. mieszk.
- La Massana – 5,0 tys. mieszk.
- Santa Coloma – 3,0 tys. mieszk.
- Ordino – 3,0 tys. mieszk.
- Pas de la Casa – 2,4 tys. mieszk.
W Andorze panuje klimat podzwrotnikowy śródziemnomorski.
Do zasobów naturalnych kraju zalicza się żelazo, miedź, ołów, drewno.
 |
| Wysokogórskie jezioro w Andorze |
 |
| Andora: Pas de la Casa na granicy z Francją |
Historia
W nagrodę za waleczność mieszkańców podczas walk z Maurami Karol Wielki nadał Andorze prawa miejskie. Następnie stała się ona lennem hrabiów Urgell, aby ostatecznie w 1133 r. przejść pod władanie biskupa z La Seu d'Urgell. W XII wieku była przedmiotem sporu pomiędzy biskupami a ich francuskimi sąsiadami z północy, hrabiami z Foix.
W 1278 r. udało się rozwiązać konflikt – na mocy zawartego porozumienia
biskup i hrabia zostali współrządcami. Andora natomiast zobowiązała się
płacić obu stronom daniny: biskupom Urgell w wysokości 460 peset
rocznie, hrabiom Foix w wysokości 960 franków rocznie. W 1419
r. na wniosek ludności Andory został powołany lokalny parlament
nazywany Radą Terytorialną (Consell de la Terra), później przekształcony
w Radę Generalną (Consell General). W 1607 król Henryk IV, hrabia Foix wydał edykt, na mocy którego przekazał swe prawa do współrządzenia Andorą francuskiemu władcy.
W okresie 1812-1813 Cesarstwo Francuskie zajęło Katalonię i podzieliło ją na cztery departamenty. Wówczas Andora weszła w skład jednego z nich (départament de Sègre). W 1933 r. Francja zajęła Andorę wobec społecznych zamieszek przed wyborami.
12 lipca 1934 r. rosyjski awanturnik Boris M. Skosyriew ogłosił się Borisem I, niepodległym księciem Andory, równocześnie ogłaszając wojnę przeciwko biskupowi z Urgel. 20 lipca został aresztowany przez policję hiszpańską i wydalony z Hiszpanii. W latach 1936-1940 w Andorze stacjonował francuski garnizon, aby przeciwdziałać wpływom hiszpańskiej wojny domowej.
W czasie II wojny światowej Andora pozostawała neutralna, ale dopiero w 1958 r. ogłosiła pokój z Niemcami po I wojnie (1914-1918), z którymi pozostawała w stanie formalnej wojny, co zostało pominięte w traktacie wersalskim.
Pozostawiona w stanie pewnej izolacji Andora była niejako poza głównym
nurtem europejskiej historii. W ostatnich czasach, dzięki kwitnącej
turystyce oraz rozwojowi transportu, udało się jej wyjść z tej izolacji oraz gruntownie zmienić swój system polityczny w 1993 roku, gdy została członkiem ONZ.
| 
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz